• Ekologiya huquqi predmeti, metodi va tizimi.

Tabiat va jamiyat o`rtasidagi o`zaro bog`liqlik turli yo`nalish  va shakllarda uzoq vaqt davomida amalga oshirilib kelinmoqda.Asrlar davomida insoniuat tabiyat qonuniyatlariga moslashib, o`zining turli ehtiyojlarini qondirish uchun tabiyatdan foydalanib, unga ta`sir o`tkazmoqda.Jamiyat a`zolarining tabiyatdan foydalanish bo`yicha ehtiyojlarining oshishi, tabiiy resurskardan foydalanish qurollari, ya`ni texnikaviy vositalarning takomillashishiga olib keldi. Ushbu holat o`z navbatida tabiyatga jamieat tomonidan bo`ladigan ta`sirlarning bir necha barobar  ko`payishiga olib keldi.

EKOLOGIYA HUQUQI MANBALARI.

Har bir fan, huquq sohasi o`z manbalariga ega bo`lib, ushbu manbalar asosida rivojlanadi.

Tabiat bilan jamiyat o`rtasidagi munosabatlarni tartibga solishda yordam beradigan, qatnashadigan huquqiy hujjatlar ekologiya huquqining manbasi sifatida qaralishi mumkin.

Ekologiya huquqining manbalari sifatida me’yoriy huquqiy hujjatlar hisoblanadi. Shuni alohida ta’kidlash lozimki, har qanday huquqiy hujjat manba bo`lib xizmat qiladi. Ekologiya huquqining manbasi sifatida qaralayotgan huquqiy hujjat quyidagi talablarga javob berishi kerak:

1. Vaholanki davlat organlari tomonidan qabul qilinganligi.
2. Berilgan doirada majburiy ahamiyat kasb etishi.
3. Ekologik qoida talablarini belgilashi.
4. Rasmiy shakl, tuzilish, amal qilish muddatlari va boshqa atributlarga ega bo`lish.Tabiiy resurslarga nisbatan mulk huquqi.

    1.O`zbekiston Respublikasi Konstitutsiyaning 55-moddasida, er, er osti boyliklari, suv, o`simlik va hayvonot dunyosi hamda boshqa tabiiy zahiralar umummilliy boylikdir leb qayd etilgan. O`zbekistonning asosiy qonuni tabiiy rеsurslarga nisbatan mulk huquqi masalasini ularni umummilliy boylik deb tan olish yuli bilan hal etgan.Tabiiy rеsurslar boshqa mol-mulk kabi  O`zbekiston Respublikasining iqtisodiyotini rivojlantirishning moddiy asosidir.

   Ekologiya sohasida davlat boshqaruvi.

    1.Ekologiya sohasida davlat boshqaruvi davlat organlari tomonidan atrof muhitni muhofaza qilish va tabiatdan foydalanishni tashkil qilishda namoyon bo`ladi va jamiyatda ijtimoiy boshharuvning tarkibiy hismi bo`ladi.  Ekologiya sohasida davlat boshqaruvini shakllantirish orqali davlat o`zining ekologik vakolatini va ekologik siyosatini amalga oshiradi. Ushbu boshqarishni tasgkil etish asosida inson atrof muhitni yaxshilash, tabiatni muhofaza qilish va tabiiy resurslardan oqilona foydalanishni ta’minlash maqsadlari turadi.

   Ekologik nazorat va ekologik ekspertizaning huquqiy holati.

    Ekologiya nazorati-atrof tabiiy muhitni muhofaza qilish, tabiiy resurslardan oqilona foydalanish va ekologik havfsizlikni ta’minlash qoida talablarini barcha vazirlik, davlat qo`mitalari va idoralari, korxonalar, tashkilotlar, muassasa, mansabdor va jismoniy shaxslar tomonidan bajarilishini tekshirish, tabiiy muhit  holatini o`rganish va kuzatish, chora-tadbirlarni qo`llash bilan bog`liq siyosiy huquqiy, ijtimoiy, iqtisodiy va ma’naviy-ma’rifiy chora-tadbirlar yig`indisini o`z ichiga oladi.

   Ekologik huquqiy javobgarlik.

   1.Аtrоf tаbiiy muhitni muhоfаzа qilish vа tаbiаtdаn оqilоnа fоydаlаnishishni tа`minlаsh chоrаlаri tizimidа qоnun hujjаtlаrigа riоya qilmаgаnlik, ekologik tаlаblаrni buzgаnlik uchun yuridik jаvоbgаrlik chоrаlаri muhim o’rinni egаllаydi.

   Yerdаn fоydаlаnish vа  muhоfаzа Qilishning huiuQiy hоlаti

    Yer resurslaridan samarali foydalanish va ularni muhofaza qilish har xil vosita va usullar yordamida amalga oshiriladi. Shuday usulardan eng muhimlaridan biri-yer boyliklarini huquqiy muhofaza qilishdir, yer qonunlar yordamida buzilib tashlanishidan, ifloslanishidan, zaharlanishdan, ishdan chiqishdan himoya etishdir.

   Suvdan foydalanish va muhofaza qilishning huquqiy holati.

    Tabiyat  bоyliklаri оrаsidа suv аlоhidа o’rin  tutаdi. Chunki bаrchа tirik jоnzоtlаr hаyotining аsоsiy  mаnbаi suvdir. Suvsiz hаyot bo’lishi mumkin emаs.

   Hindistоndаgi  qadimgi    shаhаrlаrdаn biri Mоxеndjо-Dаrоdаgi xаrоbаlаr tеkshirilgаndа diаmеtri 0,5 dаn 2,5 mеtrgаchа kеlаdigаn quduq tоpilgаn, chаmаsi u аyrim uylаrni suv bilаn tа`minlаgаn hаmdа jаmоаt jоylаridа оdаmlаr cho’milаdigаn hоvuzlаr shu suv bilаn to’ldirilgаn. Qаdimgi Rimdа suvning yangа mаnbаlаri haqida muntаzаm qаyg’urishgаn.

   Referat.Mustaqil  ish 35  varoq