EKOLOGIYAGA EKOSISTEMAVIY VA POPULATSION YONDASHUV

Ekologiya nima? Bu  savolga 30-35 yil oldin javob berish oson bo‘lardi. Chunki ekologiya terminidan faqat biologlargina  foydalanar edi va muhit, organizmlarning o‘zaro aloqasini  o‘rga-nadigan  fan deb qaralar edi.

Keyingi vaqtlarda «ekologiya» termini juda keng miqyosda qo‘llanila  boshlandi va inson bilan atrof – muhit o‘rtasidagi o‘zaro aloqalarini har qanday formasida ishlatilmoqda.

Ekologiya so‘zi o‘zining ilmiy biologik termin ahamiyati, o‘rnini, muhim sotsial, siyosiy termin bilan almashdi. Ekolo-giyaning mohiyatini  tabiatni muhofaza qilish va undan oqilona  foydalanish deb tushunila boshlandi, yoki akademik  D.S.Lixachyov tа’biri bilan aytganda – «Ekologik madaniyat », deb ham atash mumkin.

Dastlabki ekologiya terminini Ernest Gekkel (1866) ishlat-gan bo‘lsada, bu termin juda sekin tarqaldi va XIX asrning oxiriga kelib Germaniyadan  boshqa davlatlarga  tarqala boshladi. Rus tilida ekologiya termini birinchi marotaba I.I.Mechnikov (1868) tomoni-dan  ishlatilgan.

XX asrning  20-40 yillariga kelib ekologiya to‘la qonli fanga aylandi. U o‘zining o‘rganish ob‘ekti, tadqiqot usullari  metodlariga  ega bo‘ldi va tabiat  bilan inson, tirik va o‘lik komponentlarning  o‘zaro barcha  munosabatlarini  tadqiq qila boshladi.

Biz bilamizki, ekosisitemalarning aniq belgisi, xususiyatini tа’riflab bo‘lmaydi, lekin u bir joyda yashovchi har xil organizm-larning hamda muhitning tabiiy va kimyoviy komponentlari ishti-rokida o‘zaro aloqasi tufayli yashash uchun sharoit yaratiladigan  tizim (sistema) deb tushuniladi.

Referat.Mustaqil  ish 4  varoq.12 shirft